CONCORDIA DISCORDANTIUM CANONUM (y III)

Autor: Graciano (o Franciscus Gracianus, Jean Gratien, Johannes Gratianus, Gratiani, Giovanni Graziano en italiano, Gratian en inglés).

DECRETI PARS TERTIA DE CONSECRATIONE

DISTINCTIO I.

[C. I.]

[C. II.]

C. III. Ecclesiarum consecratio absque missa fieri non debet.

C. IV. Absque precepto sedis apostolicae noua non dedicetur ecclesia.

C. V. Sine auctoritate summi Pontificis noua non dedicetur ecclesia.

C. VI. Non dedicentur basilicae, que preter auctoritatem apostolicae sedis fuerint edificatae.

C. VII. Publicae processiones non fiant in oratoriis, que preter auctoritatem sedis apostolicae consecrantur.

C. VIII. Sine nutu sedis apostolicae ecclesia non debet institui.

C. IX. Sine designatione episcopi non edificetur ecclesia.

C. X. Non consecretur ecclesia, que pro questu cupiditatis edificatur.

C. XI. Sacrificia non nisi super altare et in locis Deo consecratis offerantur.

C. XII. Non nisi in locis sacratis missarum solempnia celebrentur.

C. XIII. precibus diuinis consecrentur ecclesiae.

C. XIV. Sacrificare et missas celebrare non licet, nisi in locis sacratis.

C. XV. Abiciatur sacerdos, qui in locis non consecratis missas celebrare presumit.

C. XVI. Singulis annis dedicationum solempnitates celebrentur, et consecretur etiam ecclesia, de cuius consecratione dubitatur.

C. XVII. De eodem et quod octo diebus dedicationum solempnitas est celebranda.

C. XVIII. Consecrentur ecclesiae, de quarum consecratione dubitatur.

C. XIX. Quando ecclesia est denuo consecranda, et salibus tantum exorcizanda.

C. XX. Ecclesia semel Deo consecrata quando sit iterum consecranda.

C. XXI. De eodem.

C. XXII. De eodem.

C. XXIII. De eodem.

C. XXIV. De eodem.

C. XXV. Absque episcopi permissu in ecclesia consecrata non erigatur altare.

C. XXVI. Euertantur altaria, que sine sanctorum reliquiis eriguntur.

C. XXVII. Non est consecranda ecclesia, in qua paganus sepultus inuenitur.

C. XXVIII. De ecclesia, in qua cadauera fidelium siue infidelium sepeliuntur.

C. XXIX. Super monumenta in campo sacra non distribuantur misteria.

C. XXX. Quomodo in ecclesia conbusta missa possit celebrari.

C. XXXI. Crismate non ungantur altaria, nisi fuerint lapidea.

C. XXXII. Crismatis unctione et sacerdotali benedictione sacrentur altaria.

C. XXXIII. In priuatis oratoriis licet orare, sed non missas celebrare.

C. XXXIV. In priuatis oratoriis absque consensu episcopi nullus ministrare presumat.

C. XXXV. Qui extra parrochias habent oratoria, his diebus ad parrochias redire cogantur.

C. XXXVI. Quibus ex causis loca sanctorum mutanda sint.

C. XXXVII. Quando alicui corpora sanctorum de loco ad locum transferre non licet.

C. XXXVIII. In usum laicorum non conuerti licet ligna ecclesiae dedicatae.

C. XXXIX. Vestimenta sacra et uasa pre uetustate consumpta incendantur, et cineres eorum in loca occulta proiciantur.

C. XL. Mortui non obuoluantur uestimentis altaris.

C. XLI. Sacra uasa non nisi a sacratis contrectentur hominibus.

C. XLII. Non nisi a sacratis hominibus uestimenta sacra ferentur.

C. XLIII. Diuina misteria nuptiarum non prestantur ornatibus.

C. XLIV. In ligneis uasculis dominici corporis et sanguinis sacramenta non sunt celebranda.

C. XLV. Ex qua materia calix cum patena fieri debeat.

C. XLVI. Non in serico, sed in puro lintheo sacrificium consecretur altaris.

C. XLVII. A quibus sit tradita missarum celebratio.

C. XLVIII. Qua hora sint missarum solempnia celebranda.

C. XLIX. Non nisi a ieiunis hominibus sacramenta celebrentur altaris.

C. L. Ante missarum solempnia, circa horam nonam decantata nulli, in Quadragesima comedere licet.

C. LI. Etiam prima parte diei missas celebrare licet.

C. LII. Missae peculiares non sunt in publico cantandae.

C. LIII. Quot missas in die sacerdotibus celebrare liceat.

C. LIV. Ex Saluatoris et Apostolorum docemur exemplo ymnos cantare.

C. LV. In nouo testamento qui ymni ab angelis decantati inueniuntur.

C. LVI. In cena Domini Gloria in excelsis decantetur.

C. LVII. Cum baculo aut capite uelato ad celebrandum missarum solempnia clericus non ingrediatur.

[PALEA. C. LVIII.

C. LIX. Quot testes episcopus sacrificans secum habere debeat.

C. LX. Episcopi sine religiosis testibus Domini sacramenta non conficiant.

C. LXI. Nisi duobus presentibus presbiter missam celebrare non presumat.

C. LXII. Communione priuentur qui usque ad finem missarum solempnia non audiunt.

C. LXIII. De eodem.

C. LXIV. Die dominico missas ex integro seculares audire debent.

C. LXV. Populus non ante discedat, quam missa ex integro celebretur.

C. LXVI. Excommunicetur qui pretermisso ecclesiae conuentu ad spectacula uadit.

C. LXVII. Usque ad missam catecuminorum nullus ecclesiam ingredi prohibeatur.

C. LXVIII. Euangelia non sedendo, sed stando audire debemus.

C. LXIX. Ad missarum solempnia semper aliquid est offerendum.

C. LXX. Quare "Sursum corda" in prefatione dicatur.

C. LXXI. Que prefationes in missa sunt cantandae.

C. LXXII. In omnibus missarum solempnibus pro defunctis oratio fiat.

C. LXXIII. Ante preces non sunt a sacerdote nomina recitanda.

DISTINCTIO II.

C. I. Panis, et uinum, et aqua in sacramentis sunt offerenda.

C. II. Vinum sine aqua, uel e conuerso in sacramentis offerri non licet.

C. III. Idem de eodem.

C. IV. Preter uinum et aquam et panem in sacramento nichil debet offerri.

C. V. De eodem.

C. VI. Oblationis sacrificio uuas nemo coniungat.

C. VII. De his, qui sacrificando uarie errabant.

C. VIII. Nulla oblatio corpori et sanguini Christi conparari ualet.

C. IX. Ante confecta misteria pacem non debemus offerre.

C. X. Ecclesiasticis liminibus careat minister, qui post consecrationem conmunicare contempnit.

C. XI. Quisque sacerdos, quociens missam celebrat, tociens sacram communionem percipiat.

C. XII. Corpus Christi sine eius sanguine sacerdos non debet accipere.

C. XIII. Eucharistiae communionem qui cottidie accipit, nec reprehenditur, nec laudatur.

C. XIV. Qui semper peccat celestis sacramenti medicinam semper accipiat.

C. XV. Non abstineat a corpore Domini, nisi qui excommunicari meretur.

C. XVI. Ter in anno quisque fidelium communicet.

C. XVII. Etiam in cena Domini sacram communionem debemus accipere.

C. XVIII. Proiciatur ab ecclesia qui a communione sacramenti se pro luxuria auertit.

C. XIX. Non habeantur catholici qui his tribus temporibus communicare despiciunt.

C. XX. Corripiantur qui in ecclesia communicare contempnunt.

C. XXI. Ante sanctam communionem a propria uxore quisque contineat.

C. XXII. Quare tres partes fiant ex corpore Christi.

C. XXIII. A quibus sunt contrectanda sacramenta dominica.

C. XXIV. Inficiuntur, non mundantur scelerosi, qui communicare non desinunt.

C. XXV. Dampnationem, non salutem acquirit qui indigne sacramentis Christi communicat.

C. XXVI. Non a quo, sed ante quem offeratur, considerandum est.

C. XXVII. Penitencia eius, cuius negligentia de Christi sanguine aliquid stillat.

C. XXVIII. Que penitencia sit inponenda ei qui sacrificium euomit.

C. XXIX. Sacerdotes non nisi per se diuina sacramenta ministrent.

C. XXX. Quando celebratur missa, presbiterium laici ingredi non presumant.

C. XXXI. Sicut in metropolitana ecclesia, ita ubique missarum solempnia celebrentur.

C. XXXII. Quid sit sacrificium, quid sacramentum.

C. XXXIII. Quid sit signum.

C. XXXIV. Post consecrationem non substantia, sed species remanet.

C. XXXV. Visibiles creaturae in Christi corpus et sanguinem inuisibiliter conuertuntur.

C. XXXVI. Quare in specie panis et uini sacramentum suum Christus nobis ministrauit.

C. XXXVII. Dum hostia frangitur, passio Christi ad memoriam reuocatur.

C. XXXVIII. De ueritate corporis et sanguinis Christi nulli ambigere licet.

C. XXXIX. Non natura nascitur, sed consecratione nobis conficitur corpus et sanguis Christi.

C. XL. Quod ante benedictionem panis et uinum est post benedictionem est corpus et sanguis Christi.

C. XLI. Sub specie panis et uini inuisibilem Christi carnem et sanguinem honoramus.

C. XLII. Confessio Berengarii.

C. XLIII. Quare elementorum species reseruentur, cum uere sit Christi corpus et sanguis.

C. XLIV. Non carnaliter, sed spiritualiter Christi corpus et sanguinem debemus accipere.

C. XLV. Quomodo Christi corpus quod in cruce pependit, accipitur, et quomodo non.

C. XLVI. Quid sit corpus Christi manducare, et sanguinem eius bibere.

C. XLVII. Credere in Christum est manducare ipsum.

C. XLVIII. Sacramentum, et res sacramenti sacrificium ecclesiae conficitur.

C. XLIX. Quot modis caro Christi intelligatur.

C. L. De eodem.

C. LI. Quomodo Christus semel sit inmolatus, et quomodo cottidie inmoletur.

C. LII. Item in libro sentenciarum Prosperi.

C. LIII. Hostia, que semel oblata est, in recordationem suae mortis cottidie offertur.

C. LIV. Sacramentum corporis Christi non nisi ieiuni debemus accipere.

C. LV. Ante consecrationem est panis, sed uerbis Christi in eius corpus conuertitur.

C. LVI. Non corpus, sed animam fulcit panis uitae eternae.

C. LVII. Etiam secundum carnem Christus est panis uiuus.

C. LVIII. Quod Christus uisibiliter in sacramento spiritualiter in ueritate manducatur et bibitur.

C. LIX. Quomodo spiritualiter corpus Christi sit accipiendum.

C. LX. Spiritus sanctus inuisibiliter corpus et sanguinem Christi sanctificat.

C. LXI. Per benedictionem panis efficitur corpus Christi.

C. LXII. Dupliciter corpus Christi intelligitur.

C. LXIII. Sacrificium altaris sacramentum est unitatis.

C. LXIV. Spiritualiter magis quam corporaliter corpus Christi debemus accipere.

C. LXV. Sacramentum, non ueritatem Christi corporis accipit, qui ab eo discordat.

C. LXVI. Sancta nocent malis, et mala prosunt bonis.

C. LXVII. Non prohibeantur mali de mensa Domini manducare.

C. LXVIII. Et qui indigne accedit tamen corpus Christi accipit.

C. LXIX. Quibus exemplis preter naturam substantia panis et uini in corpus et sanguinem Christi conuerti probetur.

C. LXX. Quomodo per partes Christus manducatur, et integer permanet.

C. LXXI. Cottidianum sacrificium non reiteratio est passionis, sed conmemoratio.

C. LXXII. Non solum sub figura, sed etiam in ueritate dominici corporis et sanguinis sacramentum celebratur.

C. LXXIII. In sanguine agni Christi sanguis, qui uere nunc sumitur, olim prefigurabatur.

C. LXXIV. Post consecrationem licet figura panis et uini remaneat, tamen nichil est ibi, nisi corpus et sanguis Christi.

C. LXXV. Quamuis cottidie manducatur Christus, integer tamen permanet uiuus.

C. LXXVI. Corpus et sanguinem Christi secundum se nulli accipere licet.

C. LXXVII. Corpus Christi in singulis portionibus singuli totum accipiunt.

C. LXXVIII. De eodem.

C. LXXIX. Corpus Christi, quod sumitur, et figura est in specie, et ueritas in substantia.

C. LXXX. Carnem uiuificatricem, et ipsius uerbi propriam factam in altari accipimus.

C. LXXXI. Quomodo manna et aqua de petra sint idem cum nostro cibo et potu.

C. LXXXII. Quod ueritatem dominici corporis et sanguinis sumimus.

C. LXXXIII. Quare in sacrificio aqua uino miscetur.

C. LXXXIV. Veram Christi carnem, et uerum Christi sanguinem manducamus et bibimus.

C. LXXXV. In sacrificio non corporalem, sed spiritualem escam accipimus.

C. LXXXVI. Carnem a Christo susceptam, et corpus transfiguratum in altari offerimus.

C. LXXXVII. In cena Christus fuit conuiua et conuiuium.

C. LXXXVIII. In ueritate sui corporis et sanguinis Christus suis discipulis presentauit quod Melchisedech sacramentaliter obtulit.

C. LXXXIX. Christus idem est sacerdos et sacrificium.

C. XC. Iudei credentes biberunt sanguinem, quem in cruce fuderunt.

C. XCI. Corpus, quod ex Virgine sumptum est, a fidelibus accipitur.

C. XCII. Verum Christi corpus, uerumque eius sanguinem cottidie manducamus et bibimus.

C. XCIII. Pro infirmantibus eucharistia semper debet esse parata.

C. XCIV. Penitencia eius, qui non bene sacrificium custodit.

C. XCV. Ystrionibus sacra non conmittantur misteria.

C. XCVI. Post conuersionem non est deneganda gratia conmunionis.

C. XCVII. Presbiter in altari missam non celebret, in quo eadem die episcopus celebrauit.

DISTINCTIO III.

C. I. Tempora feriandi in missa sunt laicis annuncianda.

C. II. In sanctorum solempnitatibus diuinis offitiis, non saltationibus uel cantilenis, populi debent uacare.

C. III. Ante Ascensionem Domini tribus diebus litaniae celebrentur.

C. IV. Episcopus die dominico non desit ecclesiae.

C. V. Hos dies ciuibus in uilla celebrare non licet.

C. VI. Ante solempnitatem Pascae Quadragesima est celebranda.

C. VII. Quinta feria ultimae septimanae Quadragesimae ieiunium solui non licet.

C. VIII. De eodem.

C. IX. Exceptis diebus dominicis in Quadragesima non soluatur ieiunium.

C. X. Nec in die dominica, nec in diebus Pentecostes in oratione genua flectantur.

C. XI. Quo tempore ab esu carnium sit abstinendum.

C. XII. Nec die sabbati feriandum, nec die dominico lauacrum est prohibendum.

C. XIII. Ob reuerentiam sepulturae dominicae sabbato ieiunare debemus.

C. XIV. Die dominica et quinta feria non est celebrandum ieiunium.

C. XV. De eodem.

C. XVI. Quarta et sexta feria sunt soluenda ieiunia.

C. XVII. Quinta feria ultimae hebdomadae quadragesimae penitentes remissionem accipiant.

C. XVIII. Singulis annis quinta feria ultimae hebdomadae quinquagesimae nouum crisma conficiatur.

C. XIX. Seruetur ab omnibus festiuitas inuentionis dominicae crucis.

C. XX. Quare sit institutum, ut aqua sale conspersa sanctificetur.

C. XXI. Non nisi die dominico sanctum Pasca celebretur.

C. XXII. Non nisi dominico sanctum pasca celebretur.

C. XXIII. De eodem.

C. XXIV. Dies Pascae, et concilii, formatarum subscriptione omnibus intimetur.

C. XXV. Cum in concilio omnia statuta fuerint, uenturum Pasca annuncietur.

C. XXVI. Per orbem uniuersum uno die, et eodem tempore Pasca celebretur.

C. XXVII. De imaginibus sanctorum non uiolandis.

C. XXVIII. Imagines sanctorum memoria sunt et recordatio preteritorum.

C. XXIX. Non in agni, sed in hominis specie Christus est figurandus.

C. XXX. De fide Trinitatis et Unitatis inuiolabiliter seruanda.

DISTINCTIO IV.

C. I. Sine sacramento uisibili et fide inuisibili nemo saluatur.

C. II. In baptismate concupiscentia exstinguitur, non ut non sit, sed ut non obsit.

C. III. Qui ex uiro et muliere concipitur, cum originali peccato nascitur, nec sine baptismate saluatur.

C. IV. De eodem.

C. V. Sicut nunc in baptismate, ita olim in circumcisione remittebantur peccata.

C. VI. Originale peccatum nunc in baptismate, olim in circumcisione remittebatur.

C. VII. Paruulis in fide offerentium prodest fides.

C. VIII. Per fidem et baptisma iustificamur a peccatis.

C. IX. Per aquam baptismi de terreno fit homo celestis.

C. X. Aqua baptismi non purgaret peccata, nisi tactu dominici corporis esset sanctificata.

C. XI. Generale baptisma non nisi sabbato sancto Pascae et Pentecostes celebretur.

C. XII. De eodem.

C. XIII. Quare in predictis temporibus baptisma celebretur.

[C. XIV.]

C. XV. In solempnitate pascali et Pentecostes catecumini baptizentur.

C. XVI. Necessitate cogente quolibet tempore baptizare licet.

C. XVII. Nisi necessitate cogente preter Pasca et Pentecostem nullus baptizare presumat.

C. XVIII. De eodem.

C. XIX. Nemo nisi sacerdos baptizare presumat.

C. XX. Non presumat mulier baptizare.

C. XXI. Etiam laici necessitate cogente baptizare possunt.

C. XXII. De eodem.

C. XXIII. Non reiteretur baptisma, quod a pagano ministratur.

C. XXIV. De eodem.

C. XXV. Sicut per bonum, ita per malum ministrum eque baptisma ministratur.

C. XXVI. Non merita ministrorum, sed uirtus Christi in baptismate operatur.

C. XXVII. De eodem.

C. XXVIII. Non reiteratur baptisma, quod in nomine S. Trinitatis prestatur.

C. XXIX. De eodem.

C. XXX. Baptizantur qui tantum in nomine Domini baptizati probantur.

C. XXXI. An approbetur baptisma, quod a non baptizato prestatur.

C. XXXII. Non reiteratur baptisma, quod in fide sanctae Trinitatis ab hereticis prestatur.

C. XXXIII. Valet ad salutem baptisma, etsi non ea fide paruuli offeruntur.

C. XXXIV. Effusio sanguinis inplet uicem baptismi.

C. XXXV. Non baptizatur in homine, quicquid in eo est.

C. XXXVI. Valet baptisma etsi per laicos ministretur.

C. XXXVII. Quamuis recte uiuat catecuminus, sine baptismo tamen non potest saluari.

C. XXXVIII. Non reiteretur baptisma, cuius formam constat integre collatam.

C. XXXIX. Et per bonos et per malos ministros eque baptizat Christus.

C. XL. Nec baptisma, nec baptizandi potestatem scismatici amittunt.

C. XLI. Mali non sua potestate, sed Christi uirtute baptisma ministrant.

C. LXII. Quando prosit baptismus ei, qui ficte accedit.

C. XLIII. Non reiterantur sacramenta, que extra ecclesiam ministrantur.

C. XLIV. Quomodo recipiantur in ecclesia qui in nomine Trinitatis apud hereticos baptizantur.

C. XLV. Extra ecclesiam baptismus accipi potest, sed non prodest.

C. XLVI. Heresis et sacrilegium hereticorum sunt, non sacramenta.

C. XLVII. De eodem.

C. XLVIII. De eodem.

C. XLIX. Quod bonis et malis sacramenta ecclesiae conmunia sunt.

C. L. Non tamen obsit ad aquam baptismi malicia benedicentis.

C. LI. Non est rebaptizandus qui ab hereticis baptizatur.

C. LII Baptizati a paganis in nomine baptizentur Trinitatis.

C. LIII. Sine exorcismis et exsufflationibus nullus baptizetur.

C. LIV. Offitium baptizandi catecumini preueniant.

C. LV. Quo tempore catecumini ad exorcizandum sunt deferendi.

C. LVI. Qui tempore conpetentibus symbolum est predicandum.

C. LVII. In unaquaque ecclesia baptizandi catecizari possunt.

C. LVIII. De eodem.

C. LIX. De eodem.

C. LX. Ante, quam baptizentur, quilibet sunt examinandi.

C. LXI. Baptizandi quare exorcizentur et exsufflentur.

C. LXII. De eodem.

C. LXIII. Quare signetur baptizandus in corde et in fronte.

C. LXIV. Quare super eum orationes dicantur.

C. LXV. Quare sale initientur.

C. LXVI. Quare iterum exorcizentur.

C. LXVII. Sacerdotes exorcizando demonia depellunt.

C. LXVIII. Quare de saliua nares et aures tanguntur.

C. LXIX. Quare nares, non ora baptizandorum episcopus tangit.

C. LXX. Quare a sacerdote inungantur.

C. LXXI. Quomodo fontem baptismi Trinitatis presentia consecrat.

C. LXXII. Verba erroris per inpericiam prolata non inpediunt aquae sanctificationem.

C. LXXIII. Quid significent misteria, que in fonte baptismatis celebrantur.

C. LXXIV. Aliorum fide et professione paruuli baptizantur.

C. LXXV. Aliorum testimonio egrotantes sunt baptizandi.

C. LXXVI. Sacramentum fidei, non ipsa fides paruulum facit fidelem.

C. LXXVII. Alterius professio non ualet ei, qui per se respondere potest.

C. LXXVIII. Quare trina mersio in baptismate celebretur.

C. LXXIX. De his, qui semel, non tertio in baptismate merguntur.

C. LXXX. De eodem.

C. LXXXI. De eodem.

C. LXXXII. De his, qui in Christi nomine semel tantum merguntur

C. LXXXIII. In inuocatione Trinitatis tertio in baptismate mergere debemus.

C. LXXXIV. Rebaptizentur qui in nomine Trinitatis baptizati non fuerint.

C. LXXXV. Semel in baptismate mergere licet.

C. LXXXVI. De sacerdote, qui per inpericiam linguae latinae in inuocatione Trinitatis deliquit.

C. LXXXVII. Quare baptizati a sacerdote ungantur.

C. LXXXVIII. Quare baptizatus a presbitero ungatur in cerebro.

C. LXXXIX. Quid super baptizatum a sacerdote dicatur.

C. XC. Quare unguentum super caput baptizati ponatur.

C. XCI. Quare candida uestis traditur Christianis.

C. XCII. De eodem.

C. XCIII. Quot mensibus Iudei inter catecuminos habeantur.

C. XCIV. De Iudeis plerisque frequenter ad Iudaismum redeuntibus.

C. XCV. Ante baptismum diabolo et eius operibus abrenunciare debemus.

C. XCVI. Non transit ad nouam uitam quem non penitet ueteris uitae.

C. XCVII. Ante baptisma penitenciam agere debemus.

C. XCVIII. Quadraginta dierum abstinentia Iudeis baptizandis indicatur.

C. XCIX. Penitencia non est necessaria baptizandis.

C. C. Necessitate cogente in catecismo et confirmatione idem conpater esse potest.

C. CI. Non plures, sed unus paruulum in baptismate suscipiat.

C. CII. Qui non est baptizatus nec confirmatus, alium in crismate uel baptismate tenere non debet.

C. CIII. Abbati uel monacho non licet conmatres habere.

C. CIV. De eodem.

C. CV. Qui in baptismo paruulos suscipiunt, pro eis apud Deum fideiussores existunt.

C. CVI. Ad baptizandi offitium et ad uestimenta altaris lauanda sacerdotes propria debent habere uasa.

C. CVII. Neque rebaptizationes, neque reordinationes fieri licet.

C. CVIII. De eodem.

C. CIX. De Arrianis, quando rebaptizentur uel quando non.

C. CX. Baptizentur, de quibus ignoratur, an sint baptizati.

C. CXI. De eodem.

C. CXII. De eodem.

C. CXIII. De eodem.

C. CXIV. Non baptizatur cum matre, quicquid in eius corpore est.

C. CXV. Quare non baptizatur cum matre qui in eius utero est.

C. CXVI. De eodem.

C. CXVII. De his, qui ignoranter bis baptizantur.

C. CXVIII. De his, qui ex industria bis baptizantur.

C. CXIX. Presbiteris baptizatos crismate ungere licet.

C. CXX. Baptizatos in frontibus presbiteris ungere non licet.

C. CXXI. Crismatis pannum secundo linire, et super alium baptizatum mittere licet.

C. CXXII. De ueteri crismate baptisma consecrare non licet.

C. CXXIII. Non nisi a propriis episcopis crisma accipiant.

C. CXXIV. Conficere crisma et per dioceses destinare omni tempore episcopo licet.

C. CXXV. Qui baptizandi accipit offitium sine crismate proficisci non debet.

C. CXXVI Ante, quam crisma infundatur, ad aspergendum aquam de fonte accipere licet.

C. CXXVII. Unde aspersionis sanctificatio exordium sumpsit.

C. CXXVIII. De his, qui usque ad exitum uitae suscipere baptisma differunt.

C. CXXIX. Paruulis baptizatis parentum non nocet perfidia.

C. CXXX. Aliorum fides in baptismo paruulos saluat.

C. CXXXI. Corpore et sanguine Christi participat qui per baptisma membrum eius efficitur.

C. CXXXII. Quare sit baptizandus qui de baptizato nascitur.

C. CXXXIII. In baptismate omnia peccata moriuntur.

C. CXXXIV. Sicut nulli baptisma negatur, ita nemo est, qui non peccato moriatur.

C. CXXXV. In baptismo Iohannis non erat peccati remissio.

C. CXXXVI. Non solum originalia, sed etiam actualia peccata remittuntur in baptismate.

C. CXXXVII. Quicumque ex concupiscentia nascitur per baptismum regeneratur.

C. CXXXVIII. Offerentium fides paruulos facit fideles.

C. CXXXIX. De eodem.

C. CXL. Karitas ecclesiae peccata dimittit, uel tenet.

C. CXLI. Solus Christus peccata dimittit.

C. CXLII. Preter baptisma Christi paruulis nulla salus promittitur.

C. CXLIII. Baptizati in Christo incorporantur, et eius membra fiunt.

[C. CXLIV.] Idem. [c. 27.]

C. CXLV. Gratia non solum peccata dimittit, sed etiam legem inplere facit.

C. CXLVI. Vetus infirmitas in baptismo non penitus absumitur, sed uires amittit.

C. CXLVII. Discipuli Christi eius baptismate creduntur abluti.

C. CXLVIII. Apostoli omnes Christi baptismate baptizati creduntur.

C. CXLIX. Catecuminus catholicus heretico baptizato prefertur.

C. CL. Non tam ablutione corporis, quam fide cordis baptisma constitit.

C. CLI. Sicut in ueteri testamento quidam spirituales, ita in nouo quidam carnales inueniuntur.

C. CLII. Non naturae necessitate, sed merito peccati Adam moriturus erat.

C. CLIII. Paruuli non solum penam, sed etiam culpam a parentibus trahunt.

C. CLIV. Gratia et peccata dimittit, et ne reiterentur adiuuat.

C. CLV. Quid sit peccatum gratia docet, et ut uitetur facit.

C. CLVI Sine gratia diuina mandata inpleri non possunt.

DISTINCTIO V.

C. I. Post baptisma confirmationis sacramentum prestetur.

C. II. Quid conferat Spiritus sanctus in baptismate, quid in confirmatione.

C. III. Manus inpositionis sacramentum dignius est sacramento baptismi.

C. IV. Non ab aliis quam ab episcopis manus inpositionis sacramentum perfici potest.

C. V. Quare confirmationis sacramentum baptizato tradatur.

C. VI. Ad confirmationem non nisi ieiuni ueniant.

C. VII. Episcopi non nisi ieiuni baptizatos confirment.

C. VIII. Secundo uel tertio nullus confirmetur.

C. IX. De eodem.

C. X. Omnia sacramenta crucis signaculo perficiuntur.

C. XI. Energumini omnibus diebus exorcizentur.

C. XII A quibus neophiti abstinere debent.

C. XIII De ordine offitiorum.

C. XIV. De eodem.

C. XV. De eodem.

C. XVI. De obseruatione Quadragesimae.

C. XVII. Ieiunia legitima non soluantur absque necessitate probabili.

C. XVIII. Cottidiana ieiunia duplicatis uel triplicatis sunt preferenda.

C. XIX. De eodem.

C. XX. De eodem.

C. XXI. Medicinae precepta diuinae sunt condicioni contraria.

C. XXII. Quot modis uicium gulae nos tangat.

C. XXIII. Absque puritate mentis ieiunia et orationes non prosunt.

C. XXIV. Mediocre bonum non est magno preferendum.

C. XXV. Non a cibis, sed ab iniquitatibus abstinere, est magnum et generale ieiunium.

C. XXVI. Raptorem, uel furem non facit necessitas, sed uoluntas.

C. XXVII. Non necessitas, sed uoluntas facit perseuerantiam.

C. XXVIII. Ciborum temperantia salutem, abundantia contrarium parit.

C. XXIX. Ciborum deliciae, si superhabundauerint ledunt.

C. XXX. Multorum infirmitates ieiunia sanant.

C. XXXI. Dies sabbatorum a carnibus abstinere debemus.

C. XXXII. Monacho carnem gustare non licet.

C. XXXIII. De cottidianis operibus monachorum.

C. XXXIV. Absque prelati sui licentia canonicis nichil agere licet.

C. XXXV. Presbiteri, qui simul conueniunt, ebrietatem et comessationes summopere uitent.

C. XXXVI. Quibus spectaculis clerici interesse debent.

C. XXXVII. Clericus uel laicus sine iussione episcopi non peregrinetur.

C. XXXVIII. Colorum fucis mulieres uti non debent.

C. XXXIX. Quod Spiritus sanctus procedit a Patre et Filio.

C. XL. De eodem.