CONCORDIA DISCORDANTIUM CANONUM (I)

Autor: Graciano (o Franciscus Gracianus, Jean Gratien, Johannes Gratianus, Gratiani, Giovanni Graziano, Gratian en inglés).

Reconocimiento :

„Die Digitalisierung und Erschließung der Edition des Decretum Gratiani wurde als Kooperationsprojekt der Monumenta Germaniae Historica in München und der Bayerischen Staatsbibliothek realisiert.
Die Edition Friedbergs wurde bereits Mitte der 80er Jahre durch die Monumenta Germaniae Historica mittels OCR (Optical Character Recognition) als Volltext erfasst und in Form einer Konkordanz aufbereitet. Einleitungs- und Schlussteil der Edition sowie die Fußnoten wurden hierbei nicht erfasst [vgl.: Wortkonkordanz zum Decretum Gratiani, hg. Timothy Reuter - Gabriel Silagi (MGH Hilfsmittel 10) München 1990].“
http://geschichte.digitale-sammlungen.de/decretum-gratiani/online/angebot

Estructura del Decreto y su contenido:

CONCORDIA DISCORDANTIUM CANONUM

AC PRIMUM DE IURE NATURAE ET CONSTITUTIONIS

DISTINCTIO PRIMA.

         C. I. Diuinae leges natura, humanae moribus constant.

         C. II. Ius genus, lex species eius est.

         C. III. Quid sit lex.

         C. IV. Quid sit mos.

         C. V. Quid sit consuetudo.

         C. VI. Que sint species iuris.

         C. VII. Quid sit ius naturale.

         C. VIII. Quid sit ius ciuile.

         C. IX. Quid sit ius gentium.

         C. X. Quid sit ius militare.

         C. XI. Quid sit ius publicum.

         C. XII. Quid sit ius Quiritum.

DISTINCTIO II.

         C. I. Quid sit lex.

         C. II. Quid plebisscitum.

         C. III. Quid senatusconsultum.

         C. IV. Quid constitutio uel edictum.

         C. V. Que sint responsa prudentum.

         C. VI. Que sint tribuniciae leges uel consulares.

         C. VII. Quid sit lex satyra.

         C. VIII. Que sint Rodiae leges.

DISTINCTIO III.

         C. I. Quid sit canon.

         C. II. Unde regula dicatur.

         C. III. Quid sit priuilegium.

         C. IV. Quid sit officium legum.

DISTINCTIO IV.

C. I. Quare leges sint factae.

C. II. Qualis debeat esse lex.

C. III. De legibus tunc est iudicandum, cum instituuntur, non cum institutae fuerint.

C. IV. Septem ebdomadibus a carne et deliciis ante pascha clerici abstineant.

C. V. Septimam ebdomadam Thelesphorus quadragesimae addit.

C. VI. A quinquagesima ieiunandi propositum sumant, quos ecclesiastici gradus dignitas exornat.

DISTINCTIO V.

[C. I. PALEA.

C. II. Mulier in ipsa qua genuerit hora gratias actura ecclesiam intrare non prohibetur.

C. III. Mulierem enixam, uel quod ab ea genitum fuerit, eadem hora nihil prohibet baptizari.

C. IV. Antequam puer ablactetur, uel mater purificetur, ad eius concubitum uir non accedat.

DISTINCTIO VI.

C. I. De multiplici genere illusionis.

C. II. Peccatum non dicitur perpetratum cogitatione solum, sed delectatione et consensu.

C. III. Quando sit peccatum nocturnis imaginibus illudi.

DISTINCTIO VII.

C. I. De conditoribus legum.

C. II. Nomina eorum, qui leges XII. tabularum exposuerunt.

DISTINCTIO VIII.

C. I. Iure diuino omnia sunt communia omnibus: iure uero constitutionis hoc meum, illud alterius est.

C. II. Aduersus naturale ius nulli quicquam agere licet.

C. III. Mala consuetudo radicitus est euellenda.

C. IV. Veritati et rationi consuetudo est postponenda.

C. V. Quelibet consuetudo ueritati est postponenda.

C. VI. Veritate reuelata, consuetudinem sibi cedere oportet.

C. VII. Consuetudo rationi frustra opponitur.

C. VIII. Rationem consuetudo impedire non debet.

C. IX. Dei ueritatem, non hominum consuetudinem sequi oportet.

DISTINCTIO IX

C. I. Leges principum naturali iuri preualere non debent.

C. II. Principes tenentur et ipsi uiuere legibus suis.

C. III. Scripturis canonicis tractatorum litterae deseruiunt.

C. IV. In tractatorum opusculis multa corrigenda inueniuntur.

C. V. In scripturis canonicis mendacia non admittuntur.

C. VI. Libris ueterum ebrea uolumina, nouis greca auctoritatem impendunt.

C. VII. Nichil auctoritatis canonicis remanebit scripturis, si ad eas mendacia fuerint admissa.

C. VIII. Litteris omnium episcoporum sacra scriptura preponatur.

C. IX. Contra diuina mandata calumpniae non colligantur ex quorumlibet dictis episcoporum.

C. X. Non debetur par reuerentia canonicis scripturis et expositionibus earum.

C. XI. Exemplis ratio sana prefertur.

DISTINCTIO X.

C. I. Lex imperatorum ecclesiastica iura dissoluere non potest.

C. II. Nichil quod euangelicis regulis obuiet, imperatori agere licet.

C. III. In ecclesiasticis causis regia uoluntas sacerdotibus non est preferenda.

C. IV. Moribus et decretis Romanorum Pontificum constitutiones contraire non possunt.

C. V. Que sacerdotum sunt, regibus usurpare non licet.

C. VI. Tribunalia regum sacerdotali sunt potestati subiecta.

C. VII. Leges imperatorum in adiutorium ecclesiae licet assumi.

C. VIII. Reges pontificibus pro eterna uita, et pontifices regibus pro temporalibus indigent.

C. IX. Leges imperatorum custodiri oportet.

C. X. Legis auctoritate dissoluitur quod contra eam fit.

C. XI. Leges principum, et regulas patrum contempni non decet.

C. XII. Seruentur ab omnibus Romanorum principum leges.

C. XIII. Romana lex nullius temeritate debet corrumpi.

DISTINCTIO XI.

C. I. Prauus usus ratione superetur et lege.

C. II. Statutis Pontificum consuetudo cuiusquam refragari non potest.

C. III. A consuetudine Romanae ecclesiae membris dissentire non licet.

C. IV. Usus et consuetudo legem et rationem uincere non potest.

C. V. Inuiolabilis est consuetudo, que nec humanis legibus nec sacris canonibus obuiare monstratur.

C. VI. Laudabilis est consuetudo, que nichil fidei contrarium usurpat.

C. VII. Ubi auctoritas deficit, mos populi et maiorum instituta pro lege seruentur.

C. VIII. Auctoritate et traditione generali uel speciali ecclesia regitur.

C. IX. Valet ad fidem catholicae auctoritas ecclesiae.

C. X. Ab apostolicis institutis non licet recedere.

C. XI. Ab omnibus seruari debet, quod Romana seruat Ecclesia.

DISTINCTIO XII.

C. I. Sine discretione iustitiae contra disciplinam Romanae ecclesiae nulli agere licet.

C. II. Apostolicis preceptis nullus superbe resistat.

C. III. Non est resistendum consuetudini, cui canonica non obsistit auctoritas.

C. IV. Consuetudines, que fidei non offitiunt, ut a maioribus traditae sunt, obseruentur.

C. V. Traditiones a patribus institutae, non sunt infringendae.

C. VI. Mores diuturni pro lege sunt habendi.

C. VII. Quicquid fit contra longam consuetudinem, reuocari oportet.

C. VIII. Immota maneat consuetudo, que contra fidem catholicam nichil usurpare dignoscitur.

C. IX. Non negentur que consuetudinis sunt.

C. X. Non locus consuetudinem, sed consuetudo locum commendat.

C. XI. Quod neque contra fidem, neque contra bonos mores esse conuincitur, indifferenter est habendum.

C. XII. Resecanda sunt, que neque auctoritate, neque moribus uniuersitatis comprobantur.

C. XIII. Omnes prouinciales eundem in psallendo modum teneant, quem metropolitanam sedem habere cognouerint.

C. XIV. Ordo seruetur in matutinis et uespertinis offitiis unus et idem.

DISTINCTIO XIII.

         C. I. Minus malum de duobus est eligendum.

         C. II. De eodem.

DISTINCTIO XIV.

C. I. Non sunt a nobis aliqua committenda delicta, ne alii grauiora committant.

DISTINCTIO XV.

         C. I. Quo tempore ceperint canones generalium conciliorum.

         C. II. De auctoritate quatuor conciliorum.

         C. III. Que concilia sancta Romana ecclesia suscipiat.

DISTINCTIO XVI.

C. I. Apostolorum canones apostolica reiciuntur auctoritate.

C. II. Apostolorum canones sunt recipiendi.

C. III. Exceptis quinquaginta capitulis canones apostolorum inter apocrifa deputantur.

[C. IV. Item] VI. Sinodus, c. 2.

C. V. Sexta sinodus auctoritate Adriani corroboratur.

C. VI. Sexta sinodus canones conscripsit.

C. VII. Constitutiones sinodi sextae.

C. VIII. Auctoritate Romani Pontificis sancta octo concilia roborantur.

C. IX. De temporibus conciliorum.

[C. X.]

[C. XI.]

C. XII. Epistola Athanasii postulantis capitula Niceni concilii.

C. XIII. Niceni concilii tantum capitula habentur.

C. XIV. Auctoritate apostolica Sardicense concilium recipitur.

DISTINCTIO XVII.

C. I. Absque Romani Pontificis auctoritate congregari sinodus non debet.

C. II. Non est ratum concilium, quod auctoritate Romanae ecclesiae fultum non fuerit.

C. III. Nullus usurpet concessa Romanae ecclesiae.

C. IV. Absque apostolicae sedis auctoritate sinodum aliquibus congregare non licet.

C. V. Non est concilium, sed conuenticulum, quod sine sedis apostolicae auctoritate celebratur.

C. VI. Prouincialia concilia sine Romani Pontificis presentia pondere carebunt.

[C. VII.] Ait enim Gregorius I., [lib. VII. reg. epist. 112.]

DISTINCTIO XVIII.

         C. I. Ex Cabilonensi Concilio, c. 6.

C. II. Bini conuentus per singulos annos ab episcopis celebrentur.

C. III. Quo tempore concilia episcoporum sunt celebranda.

C. IV. Ad morum correctionem et controuersiarum dissolutionem bis in anno episcopale concilium fiat.

C. V. Se ipsos accusant, qui uocati ad sinodum uenire contempnunt.

C. VI. Corripiantur episcopi, qui ad concilium uocati uenire recusant.

C. VII. Canonicis subiaceat penis metropolitanus, qui saltem semel in anno celebrare concilium negligit.

C. VIII. Non cogantur presbiteri sacerdotalia eulogia ad concilium deferre.

C. IX. Sine graui necessitate episcopus ad sinodum ire non tardet.

C. X. Excusatorias litteras dirigant, qui grauati ad sinodum ire non possunt.

C. XI Item ex Concilio Turonensi. [cap. 2.]

C. XII. A communione sit alienus, qui contempsit.

C. XIII. Usque ad proximam sinodum a communione abstineat, qui a metropolitano uocatus absque graui necessitate sinodo adesse contempsit.

C. XIV. Communione priuetur episcopus, qui a metropolitano uocatus ad sinodum uenire contempnit.

C. XV. Presbiteri et diaconi, et cuncti, qui se lesos existimant, ad metropolitanam sinodum conueniant.

C. XVI. Item ex Concilio Bylonensi.

C. XVII. Que in conciliis statuuntur, singuli episcoporum suis ecclesiis notificent.

DISTINCTIO XIX.

C. I. Decretales epistolae uim auctoritatis habent.

C. II. Omnes sanctiones apostolicae sedis irrefragabiliter sunt obseruandae.

C. III. Tolerandum est iugum, quod a sancta sede imponitur, licet importabile uideatur.

C. IV. Quicquid Romana ecclesia statuit uel ordinat, ab omnibus est obseruandum.

C. V. A pontificalibus sit alienus offitiis, qui apostolicis non uult obedire praeceptis.

C. VI. Inter canonicas scripturas decretales epistolae connumerantur.

C. VII. Ministerii diuini se extorrem intelligat, qui a soliditate Petri recedit.

C. VIII. Nulla lesionis portio attingat qui ab hereticis iam dampnatis ordinatur.

C. IX. Anastasius a Deo reprobatus, nutu diuino percussus est.

C. X. Que circa indisciplinatos, uel ab eis geruntur, in irritum reuocentur.

DISTINCTIO XX.

C. I. Aliorum scripturae Romanorum Pontificum decretis non sunt preponendae.

C. II. Corripiendi sunt, qui decreta Romanorum Pontificum uel non habent, uel non obseruant.

C. III. Ad quos recurrendum sit, cum sacrae scripturae auctoritas non occurrit.

DISTINCTIO XXI.

C. I. Unde nomen ecclesiasticorum graduum sumatur.

C. II. Romana ecclesia a Christo primatum accepit.

C. III. Primatum Romanae ecclesiae non aliqua sinodus, sed Christus instituit.

C. IV. Inferiores a superioribus iudicandi sunt.

C. V. De eodem.

C. VI. Inferiores maioribus nec benedicere nec maledicere possunt.

C. VII.

C. VIII. Maiores a minoribus iudicari non possunt.

C. IX. Minorum sentencia maiores dampnare non ualent.

DISTINCTIO XXII.

C. I. Romana ecclesia ceterarum primatum obtinuit.

C. II. Non ab apostolis, sed ab ipso Domino Romana ecclesia primatum obtinuit.

C. III. Secundum a Romano Pontifice Constantinopolitanus obtinet locum.

C. IV. Apostolicae sedi Constantinopolitanam constat esse subiectam.

C. V. Constantinopolitanus episcopus auctoritate deponitur.

C. VI. Constantinopolitana ecclesia secundum a Romana obtinet locum.

C. VII. Que patriarchalium sedium primum uel deinceps teneat locum.

DISTINCTIO XXIII.

C. I. Decretum Nicolai Papae de electione Romani Pontificis.

C. II. Quomodo sit examinandus, qui in episcopum eligitur.

C. III. Qualis esse debeat clericorum conuersatio.

C. IV. Qui digne sacramenta tractare non possunt, ad ministerium non eligantur diuinum.

C. V. Si electo in episcopum aliqua obiciuntur, quinque uel sex episcopi ad eius purgationem perueniant.

C. VI. Vota suae promissionis spondeant, quos ecclesiastica promouet disciplina.

C. VII. Qualiter ordinetur episcopus.

C. VIII. Qualiter ordinetur presbiter. [Ex eodem c. 3.]

C. IX. Quod quisque accepit tempore consecrationis, ferat tempore oblationis.

C. X. Absque apostolica licentia dalmaticis neque episcopis neque diaconibus uti licet.

C. XI. Qualiter ordinetur diaconus.

C. XII. Nec presbiteris, nec diaconibus in consecratione crismate manus perungantur.

C. XIII. Ex Concilio Hispalensis II. c. 5.

C. XIV. Et ordinator, et ordinatus dampnationis subeat penam, cum episcopus manum imponit, et alius orationem dicit.

C. XV. Qualiter ordinetur subdiaconus

C. XVI. Qualiter ordinetur acolitus.

C. XVII. Qualiter ordinetur exorcista.

C. XVIII. Qualiter ordinetur lector.

C. XIX. Qualiter hostiarius.

C. XX. Qualiter psalmista.

C. XXI. Clerici comam nutrire prohibeantur.

C. XXII. De eodem.

C. XXIII. De eodem.

C. XXIV. Quibus uestibus induta sanctimonialis est consecranda.

C. XXV. Vestimenta altaris et uasa sacrata mulieres tangere prohibeantur.

C. XXVI. Sacrarium subdiaconibus ingredi non licet.

[C. XXVII.]

[C. XXVIII.]

C. XXIX. Mulieri in conuentu uiros docere non permittitur.

C. XXX. Ministris non sacratis uasa dominica contingere non licet.

C. XXXI. Cuilibet ex lectoribus uasa sacra portare non licet.

C. XXXII. De eodem, et ut clerici comam non nutriant.

C. XXXIII. Qualiter sponsus et sponsa sint benedicendi.

DISTINCTIO XXIV.

C. I. De eodem.

C. II. Ante probationem nullus ordinetur clericus.

C. III. Ad ministerium alicuius ecclesiae clerici eiusdem promoueantur.

C. IV. Metropolitanorum et episcoporum examine promoueantur ceteri episcopi.

C. V. Qui ordinandi sunt, feria quarta ad examinationem conueniant.

C. VI. Sine clericorum suorum consilio episcopus clericos non ordinet.

C. VII. De his, qui sine examinatione ordinantur, et postea peccata sua confitentur.

DISTINCTIO XXVI.

C. I. Post baptismum debet esse monogamus, qui episcopus est ordinandus.

C. II. Qui ante baptismum habuerit unam, et post baptismum alteram, ordinandus non est.

C. III. Bigamus probatur, qui ante baptismum habuerit unam et post baptismum alteram.

C. II. Qui ante baptismum habuerit unam, et post baptismum alteram, ordinandus non est.

C. III. Bigamus probatur, qui ante baptismum habuerit unam et post baptismum alteram.

C. IV. In baptismate culpa dimittitur, non lex coniugii aboletur.

C. V. Non peccat bigamus, sed prerogatiua sacerdotis exuitur.

DISTINCTIO XXVII.

C. I. Non ordinetur diaconus, nisi castitatem professus fuerit.

C. II. Nubentes post uotum non sunt abinuicem separandi.

C. III. De eodem.

C. IV. Dampnabile est uouentibus uelle nubere.

C. V. Dampnationem habebit, si nupserit, que uirginitatem uouit.

C. VI. Que sanctimonialem se esse fingit non ualet nubere.

C. VII. Idem ibidem.

C. VIII. In sacris ordinibus constituti, non ducant uxores: et si duxerint, separentur.

C. IX. Incestae sunt uirgines, que post consecrationem nubunt.

DISTINCTIO XXVIII.

C. I. Non fiat subdiaconus, qui se caste uicturum non promittit.

C. II. Subdiaconus et supra constituti incontinentes, uxorem aut concubinam ducentes, ecclesiastico beneficio et offitio careant.

C. III. Caste se uicturos promittant qui in diaconos uel presbiteros ordinantur.

C. IV. Qui longam sui corporis continentiam non habet, in episcopum eligi non debet.

C. V. Ad subdiaconatum accessuri continentiam profiteantur.

C. VI. In coniugio constitutus ad sacerdotium assumi non debet.

C. VII. Non ordinentur Diaconi, qui castitatem non profitentur.

C. VIII. Diaconi non prohibeantur a ministerio pro nuptiis, si in ordinatione dicunt, se continere non posse.

C. IX. Presbiter ducens uxorem, ab ordine deponatur.

C. X. De eo, qui relictam cuiusdam diaconi duxit uxorem.

C. XI. De uxore presbiteri uel diaconi, si alii se coniunxerit.

C. XII. De eodem.

C. XIII. Cuiusdam episcopi ordinatio differtur, quia uxorem habet et filios.

C. XIV. Presbiter causa religionis non contempnat propriam uxorem.

C. XV. Anathema sit, qui presbiterum coniugatum occasione nuptiarum discernit.

C. XVI. Ab offitio abstineat presbiter non legalibus nuptiis detentus.

C. XVII. De presbiteris non est laicis iudicandum.

DISTINCTIO XXIX.

C. I. Ex tempore, et loco et persona et causa regulae canonum intelligantur.

C. II. Pro uarietate rerum temperantur regulae sanctorum.

[C. III.] Pro diuersitate locorum temporum et hominum scripturae intelligendae sunt.

DISTINCTIO XXX.

C. I. De multimoda supersticione hereticorum, quos Gangrense concilium anathematizauit.

C. II. Item de eodem. [ib. c. 17.]

C. III. De eodem. Item ex eodem. [c. 14.]

C. IV. De eodem. Item ex eodem. [c. 10.]

C. V. Item de eodem. [ib. c. 9.]

C. VI. Item de eodem. [ib. c. 13.]

C. VII. Item de eodem. [ib. c. 18.]

C. VIII. Item de eodem. [ib. c. 19.]

C. IX. Item de eodem. [ib. c. 20.]

C. X. Item de eodem. [ib. c. 3.]

C. XI. Item de eodem. [ib. c. 6.]

C. XII. Item de eodem. [ib. c. I.]

C. XIII. Item de eodem. [ib. c. 2.]

C. XIV. Item de eadem. [ib. c. 15.]

C. XV. Item de eodem. [ib. c. 12.]

C. XVI. Item de eodem. [ib. c. ultimo]

C. XVII. Anathematizatur, qui Manicheorum supersticiones sequitur.

DISTINCTIO XXXI.

C. I. Qui castitatem non promisit, ab uxore sua separari non cogatur.

C. II. Sacerdotibus semper castitas obseruanda precipitur.

C. III. Qui diuinis sacramentis deseruiunt, continentes esse oportet.

C. IV. Sacerdotes et Leuitae suis non misceantur uxoribus.

C. V. Item ibidem.

C. VI. Qui ab uxoris offitiis abstinent, ad sacrificia admittantur.

C. VII Sacerdoti, cui semper est orandum, semper est matrimonio carendum.

C. VIII. Anathema sit, qui nuptias uituperat.

C. IX. De eodem.

C. X. Ministris altari episcopis et presbiteris

C. XI. Episcopus uel presbiter uxorem propriam a sua

C. XII. Dissuasu Pahfnucii Nicena sinodus non constituit, ne presbiteri cum suis uxoribus dormirent.

C. XIII. Non in perpetuum, sed tempore oblationis a

C. XIV. Occidentalis, non orientalis ecclesia castitatis obtulit uotum.

DISTINCTIO XXXII.

C. I. Neque etiam subdiaconis conubium conceditur.

C. II. Item Gregorius Leoni Episcopo Catinensi,

C. III Extra sacros ordines constituti ducant uxores et ab ecclesia stipendia accipiant.

C. IV. Subdiacono uxorem ducere non licet.

C. V. Non audiatur missa presbiteri concubinam habenti.

C. VI. Non est audienda missa presbiteri, qui concubinam habet.

C. VII. Qui uxorem ducere uoluerit, ante ordinem subdiaconatus hoc faciat.

C. VIII. Lectores aut uxores ducant, aut continentiam profiteantur.

C. IX. Subdiaconos continentiam obseruare oportet.

C. X. Beneficio et offitio careant, qui post diaconatum uxoribus uacant.

C. XI. Excludendi sunt a suorum graduum dignitate subdiaconi, et deinceps, si continentes esse noluerint.

C. XII. Ad sacros ordines non accedat, nisi uirgo, aut probatae castitatis.

C. XIII. In tribus gradibus constituti etiam ab uxoribus abstineant.

C. XIV. In minoribus ordinibus constituti uxores ducant, nisi uoto et religioso habitu prohibeantur.

C. XV. Non liceat clericis alterius sectae uxorem accipere.

C. XVI. Non habitent cum clericis mulieres, nisi que naturali federe omnem suspicionem excludunt.

C. XVII. Item Ieronimus ad Nepotianum de uita clericorum, et alibi.

C. XVIII. Presbiter uxorem suam quasi sororem diligat et quasi hostem fugiat.

C. XIX. Viduae uel seniores presbiterae appellantur.

DISTINCTIO XXXIII.

C. I. Secundis nuptiis post baptisma copulatus, aut concubinam habens, ad sacrum ordinem conscendere non ualet.

C. II. Duarum matronarum maritus post baptismum clericus non ordinetur.

C. III. Arrepticii uel epileptici sacris altaribus non ministrent.

C. IV. De eodem.

C. V. De eodem.

C. VI. Qui tempore baptismi uxores habent, si postea religiose uixerint, clerici fieri non prohibentur.

C. VII. De quodam episcopo, qui ante sui episcopatus apicem concubinam habuit.

DISTINCTIO XXXIV.

C. I. Etiam consanguinearum inmoderatam familiaritatem uitare episcopum oportet.

C. II. Ex Concilio Epaonensi c. 4.

C. III.

C. IV. Qui non habet uxorem, loco illius concubinam licet habere.

C. V. De eodem.

C. VI. Ex dictis Augustini in libro VII. homiliarum, homilia 49.

C. VII. Qui post mortem uxoris de ancilla filios habuerit diaconus fieri permittitur.

C. VIII. Non admittatur ad clerum, qui preter uxorem aliam cognouerit.

C. IX. Qui uirginem non duxit uxorem, ad sacros ordines non accedat.

C. X. Bigamus, uel penitens, corpore uitiatus, litteras ignorans, curiae uel conditioni obnoxius, clericus non fiat.

C. XI. Non fiat sacerdos, cuius euidenter uxorem constat adulterium admisisse.

C. XII. De eodem.

C. XIII. Qui ante baptisma, seu post baptisma uiduam uxorem duxerit, non admittatur ad clerum.

C. XIV. Qui secunda coniugia sortitur, clericus non fiat.

C. XV. Spectaculis publicis mancipatam, uel eiectam, uel ancillam ducens uxorem, diaconus non fiat.

C. XVI. Que sit uidua, uel eiecta, uel meretrix.

C. XVII. Inter lectores uel hostiarios deputetur subdiaconus, secundam ducens uxorem.

C. XVIII. Viduam ducens uxorem, subdiaconus fieri potest.

C. XIX. Nuptiarum conuiuiis presbiteri interesse non debent.

C. XX. Qui cum alio uelatam, non tamen illi nuptam, uxorem duxit, sacerdos fieri non prohibetur.

DISTINCTIO XXXV.

C. I. Diaconus, presbiter et episcopus ebrietati et aleae deseruientes, nisi desierint, deponantur.

C. II. Esus carnium et uini potus post diluuium concessus legitur, post Christi aduentum inhibitus.

C. III. Alienum est a sapiente potationibus et ebrietatibus uacare.

C. IV. Ignominiosum est sacerdoti affluere deliciis.

C. V. De eodem.

C. VI. De eodem.

C. VII. De eodem.

C. VIII. In paradyso abstinentia, post paradysum edendi lasciuia cepit.

C. IX. Triginta diebus a communione clericus abstineat, quem ebrium fuisse constiterit.

DISTINCTIO XXXVI.

C. I. Illitterati et corpore uitiati non promoueantur ad clerum.

C. II. Ad summum sacerdotium non aspiret, qui diuinis stipendiis non est eruditus.

C. III. Sacerdotis est legis scientiam habere, non bellis, sed orationibus operam dare.

DISTINCTIO XXXVII

C. I. Libros gentilium non legat episcopus.

C. II. Reprehenduntur sacerdotes, qui omissis euangeliis legunt comedias.

C. III. In uanitate et obscuritate sensus ambulant, qui secularibus disciplinis occupantur.

C. IV. Qui scripturas sacras male intelligunt, uel seculari sapientia abutuntur, uino inebriantur et sicera.

C. V. Reprehenduntur episcopi, qui filios suos secularibus erudiunt litteris.

C. VI. Item ex responsione Adriani Papae ad Carolum, c. 49.

C. VII. B. Ieronimus ab angelo uerberatur, quia Ciceronis libros legebat.

C. VIII. Non prohibeantur clerici seculares litteras legere.

C. IX. Seculares litterae legendae sunt, ut non ignorentur.

C. X. Gramatica legenda est, ut per eam sacrae scripturae intelligantur.

C. XI. Exemplo Danielis probatur, non esse peccatum secularibus litteris erudiri.

C. XII Magistros et doctores episcopi congruis locis constituant.

C. XIII. Auctoritatibus gentilium eorum uanitas retunditur atque conuincitur.

C. XIV. Ad intelligentiam sacrarum scripturarum secularium peritia est necessaria.

C. XV. Quare prohibetur Christianus poetica figmenta legere.

[C. XVI.]

DISTINCTIO XXXVIII.

C. I. Sacerdotibus maxime ignorantia est uitanda.

C. II. Offitialem libellum ab episcopo accipiant presbiteri, cum ordinantur.

C. III. Inscientia sacerdotum nec excusatione digna est nec uenia.

C. IV. Canones non licet sacerdotibus ignorare.

C. V. Que sacerdotibus necessaria sunt ad discendum.

C. VI. Que oportet scire eum, qui episcopus est ordinandus.

C. VII. De eodem.

C. VIII. Sacrae scripturae inherentes non obscurantur iniquitate mundana.

C. IX. Ignorantia scripturarum est ignorantia Christi.

C. X. A Domino sciuntur, uel ignorantur, qui ea, que Dei sunt, sapiunt, uel ignorant.

C. XI. Non qui aliquid nescit, sed qui putat se scire quod nescit, errare probatur.

C. XII. Non contempnant scolastici ecclesiasticam simplicitatem.

C. XIII. De eodem.

C. XIV. Item Augustinus de uera religione, c. 49. et 50.

C. XV. Item Ieronimus ad Pammachium, epistola LII., cuius initium est: Christiani interdum pudoris est.

C. XVI. Episcopus propter obprobrium senectutis a paruulis et a minimis discere non erubescat.

DISTINCTIO XXXIX.

C. I. Secularium negotiorum inperiti non sunt in episcopos ordinandi.

DISTINCTIO XL.

C. I. Offitium sacerdotii non confert, sed adimit licentiam delinquendi.

C. II. Filii sanctorum sunt, qui exercent opera eorum.

C. III. Morum nobilitas, non loci uel generis, sacerdotes notificet.

C. IV. Non loca uel ordines, sed merita nos Deo coniungunt.

C. V. Magnitudo peccati uel dignitatis quemque fortiter deicit.

C. VI. Dampnatur Apostolicus, qui suae et fraternae salutis est negligens.

C. VII. Non ordines, sed uitae merita nos Deo commendant.

C. VIII. Corrumpitur et ad terram sacerdotium trahitur, nisi legaliter et iuste seruetur.

C. IX. Gratia, non locus saluat animam.

C. X. De eodem.

C. XI. De eodem.

C. XII. Non est uere sacerdos omnis, qui nominatur sacerdos.

DISTINCTIO XLI.

C. I. Pro moribus eorum, cum quibus uiuimus, alimentis uti debemus.

C. II. Non cibus, sed appetitus in culpa est.

C. III. Contra suae infirmitatis consuetudinem aliquibus cibis non cogantur diuites uti.

C. IV. Equanimitas tolerandi, non usus, uel abstinentia cibi iustitiam facit.

C. V. Temperantia ciborum et uestium, non dissolutio eorum laudatur.

C. VI. Sub specie uirtutum sepe se uicia ingerunt.

C. VII. Meritis fidei et uitae, non diuitiis episcopalis auctoritas queritur.

[C. VIII.]

DISTINCTIO XLII.

C. I. Non sint despiciendi, qui conuiuia pauperibus exhibent.

C. II. In recipiendis hospitibus nulla debet esse distinctio.

C. III. Clerici ad agapen uocati partem sibi non tollant.

C. IV. In locis Deo sacratis nec comedere, nec accubitus sternere liceat.

C. V. Nisi necessitate coacti in ecclesia clerici non conuiuentur.

C. VI. De eodem.

C. VII. De eodem.

DISTINCTIO XLIII.

C. I. De discretione predicationis, et silentii.

C. II. Porcis et canibus sacra non sunt committenda.

C. III. Verba predicationis persecutoribus suis prelati non subtrahant.

C. IV. Non mundus est a sanguine subiectorum, qui Dei consilium illis non annunciat.

C. V. Eternae dampnationis penam incurrit predicator, qui semen diuini uerbi non spargit.

DISTINCTIO XLIV.

C. I. Non est uacandum comessationibus et ebrietatibus.

C. II. Nulli clericorum aut continentium licet tabernas intrare.

C. III. Deponatur clericus, qui tabernas aut ergasterium habere uoluerit.

C. IV. Nisi necessitate compulsi clerici tabernas non ingrediantur.

C. V. Corripiendus est episcopus, qui conuiuiis occupatur.

C. VI. De eodem.

C. VII. Item ex Concilio Nanetensi.

C. VIII. De eodem.

C. IX. De eodem.

C. X. Christiani ex simbolis conuiuia non celebrent.

C. XI. Sacrarum scripturarum lectio sacerdotalibus conuiuiis semper admisceatur.

C. XII. De confertis nec conuiuia facere, nec ante horam diei tertiam clericis comedere licet.

DISTINCTIO XLV.

C. I. Verborum correctione, non uerberibus timeri debent episcopi.

[C. II.]

C. III. Non asperis, sed blandis uerbis ad fidem sunt aliqui prouocandi.

C. IV. Non seueritate, sed beniuolentia subditos prelati corripiant.

C. V. Sicut non sunt Iudei ad fidem cogendi, ita nec conuersis ab ea recedere permittitur.

C. VI. Beniuolentia plus quam seueritas erga corrigendos agat.

C. VII. Deiciatur ab offitio diaconus presbiter et episcopus uerberibus timeri querens.

C. VIII. Non uerberibus, sed uerbis subditos episcopi corripiant.

C. IX. Disciplina non est seruanda sine misericordia, nec misericordia sine disciplina.

C. X. Iuste iudicans misericordiam cum iusticia seruat.

C. XI. Qui remittit, et qui corripit, uterque miseretur.

C. XII. De multiplici genere elemosinarum.

C. XIII. Elemosinae corporali prefertur elemosina cordis.

C. XIV. Mansuetudo et districtio ab inuicem non separentur.

C. XV. Vere iustus miseris compatitur, delinquentibus indignatur.

C. XVI. Peccantes mansuetudine prouocentur, non austeritate abiciantur.

C. XVII. In populum ira Dei deseuit, cum predicator delinquentes palpat, non corripit.

C. XVIII. Qui sermone incauto conscientiam percutit infirmorum, percussor uocatur.

DISTINCTIO XLVI.

C. I. Arrogantes nesciunt humiliter inferre que docent.

C. II. De his, qui peccantibus adulantur.

C. III. Adulator uel proditor clericus ab offitio degradetur.

C. IV. Excommunicentur ab episcopo, qui fratribus non probanda obiciunt.

C. V. Remoueatur ab offitio clericus maledicus; scurra fratrum a profectibus inuidens non promoueatur.

C. VI. De eodem.

C. VII.

C. VIII. Non sunt ordinandi, qui sedicionibus uacant.

C. IX. Usuras exigere clericis minime licet.

C. X. Nec suo nomine, nec alieno clericus fenerator existat.

DISTINCTIO XLVII.

C. I. Diaconus, presbiter et episcopus exigens usuras, nisi desierit, deponatur.

C. II. Usuras exigens siue clericus, siue regulae subiectus, deiciatur.

C. III. Temporalibus lucris deseruientes Deo nequaquam militare probantur.

C. IV. Ad sacros ordines usurarii promoueri non debent.

C. V. Degradetur clericus, qui usuras accipere detegitur.

C. VI. Nec implicari errore, nec cupiditate sacerdotem uiolari oportet.

C. VII. Qui cupiditatem a se non abscidit, bonorum auctori inherere non ualet.

C. VIII. Auarus omnium bona inuadit, quorum necessitatibus subuenire ualet.

C. IX. Bonorum disciplina omnium mores inmutare non ualet.

C. X. Conuicia perditorum a uia rectitudinis nos mouere non debent.

DISTINCTIO XLVIII.

C. I. Neophitus in episcopum non est ordinandus.

C. II. Qui dicantur neophiti.

DISTINCTIO XLIX.

C. I. Qui uiciis maculatus est sacrificium Deo offerre non debet.

C. II. Indoctus, terrena lucra quaerens, uitiosus ordinari non debet.

DISTINCTIO L.

C. I. Lapsi in suum ordinem reparari non possunt.

C. II. Qui post ordinationem labitur, depositus permanebit.

C. III. Presbiter post lapsum nulla ratione in sacro ordine reparari ualet.

C. IV. Post peractum homicidium sacerdotale offitium amministrari non potest.

C. V. Ad maiorem gradum prouehi non potest clericus, qui paganum occiderit.

C. VI. Qui se defendendo paganum occiderit, sacerdotali careat offitio.

C. VII. Episcopus, presbiter, aut diaconus capitale crimen committens cadat ab offitio.

C. VIII. Qui homicidii facto aut precepto, aut consilio post baptismum conscius fuerit, clericus non ordinetur.

C. IX. De sacris ordinibus lapsi reparari non possunt.

C. X. De eodem.

C. XI. Loco lapsi alius ordinandus est.

C. XII. Qui post ordinationem in lapsum ceciderit, sacra misteria non debet tractare.

C. XIII. De eodem.

C. XIV. Clerici post lapsum in suis ordinibus reparari possunt.

C. XV. In pristinum gradum post penitenciam sacerdotes reuocari possunt.

C. XVI. Lapsi reparari possunt.

C. XVII. Post acerrimam penitenciam lapsi reparantur.

C. XVIII. De eodem.

C. XIX. Post condignam penitenciam pristina recipiuntur offitia.

C. XX. De eodem.

C. XXI. Per penitenciam clerici correcti gradum suum et dignitatem recipiant.

C. XXII. De eodem.

C. XXIII. Item Augustinus ad Bonifacium.

C. XXIV.

C. XXV. Quare constitutum est in ecclesia, ne post penitenciam aliquis ad clericatum redeat.

C. XXVI. Reparationis beneficium non nisi post penitenciam debet concedi.

C. XXVII. Inpenitentibus uenia concedi non potest.

C. XXVIII. Qui sunt reparandi post lapsum, uel qui non.

C. XXIX. Diaconus aut presbiter in adulterio deprehensi reparari non possunt.

C. XXX. Difficile est post lapsum ad pristinum gradum redire.

C. XXXI. Lapsus post penitenciam altario tantummodo ministret.

C. XXXII. De sacerdotibus, diaconibus et laicis, qui idolis thurificant.

C. XXXIII. Non potest restitui in sacerdotem, cuius fuerit manifestum crimen.

C. XXXIV. Qui sint reparandi post lapsum, uel qui non.

C. XXXV. A communione abstineat, qui lapsis ante restitutionem communicat.

C. XXXVI. Clerici in obsidionibus positi necessitate si sanguinem fuderunt, post duorum annorum penitenciam offitio et communioni restituantur.

C. XXXVII. Qui casu homicidium facit, ex dispensatione in suo ordine permaneat.

C. XXXVIII. De eodem.

C. XXXIX. Perpetuo careat offitio presbiter, qui ira conmotus, licet extra animum, aliquem interfecerit.

C. XL. De eodem.

C. XLI. De eodem.

C. XLII. Quinquennio a communione abstineant, qui casu

C. XLIII. Quibus temporum spaciis a communione abstineat

C. XLIV. De his, quis sponte homicidium uel casu faciunt

[C. XLV.] Item Digestis titulo de furtis. [I. Qui saccum.]

C. XLVI.

C. XLVII. Item Imperator Antoninus. [C. ad leg.

C. XLVIII. De eodem.

C. XLIX. De eodem.

C. L. De eodem.

C. LI. De eodem.

C. LII. Lapsi in suis ordinibus reparari possunt, sed non

C. LIII. Petrus post culpam negationis princeps apostolorum a Domino est institutus.

C. LIV. Post negationem in fide et gradu Petrus profecit.

C. LV. Non ordinetur clericus ex penitentibus.

C. LVI. Bigamus, penitens, uiduae maritus, sacrae militiae se

C. LVII. Non prohibeatur a clero, qui pressus languore

C. LVIII. Qui ad penitenciam agendam in monasterio

C. LIX. Bigami, uel quilibet post penitenciam sacris non applicentur ministeriis.

C. LX. Penitentes nec etiam clerici fieri possunt.

C. LXI. Non debet fieri clericus, qui post remissionem peccatorum miliciae cingulum habuit.

[C. LXII.]

C. LXIII. Quomodo penitentes ad penitenciam accedant.

C. LXIV. Que sint obseruandas in solempni penitencia.

C. LXV. Clericis non inponatur manus tamquam penitentibus.

C. LXVI. Nec clerico penitenciam agere, nec penitenti ad clericatum accedere permittitur.

C. LXVII. Presbiteris et diaconibus tamquam penitentibus manus inponi non debent.

C. LXVIII. Causa necessitatis ad clerum penitentes admittantur.

C. LXIX. Ad clericatus offitium non admittantur apostatae.

DISTINCTIO LI.

C. I. Post baptisma militantes, uel in foro decertantes, a sacris prohibentur ordinibus.

C. II. De quibus laicis ad clericatum non possunt peruenire.

C. III. Non admittantur curiales ad clericale offitium.

C. IV. Non promoueatur ad diaconatum, qui post baptismum ad fideles necandum accinctus fuerit.

C. V. A quibus debet esse inmunis, qui in episcopum est ordinandus.

DISTINCTIO LII.

C. I. De eo, qui subdiaconatus ordine postposito diaconus et presbiter est ordinatus.

DISTINCTIO LIII.

C. I. Quare sit constitutum, ne curiales ordinentur.

DISTINCTIO LIV.

C. I. Seruus ad clericatus offitium non promoueatur.

C. II. De seruili condicione ad sacros ordines nullus accedat.

C. III. Ex Concilio Cartaginensi I. c. 8.

C. IV. Post donum libertatis famuli ecclesiae deuocentur in clerum.

C. V. Ad clericatum suscipiantur qui nullo obsequio retento a dominis suis libertatem percipiunt.

C. VI. Ex Concilio Tolletano. [c. 82.]

C. VII. Sine consensu patroni non ordinetur, qui patrocinio cuiuslibet est obligatus.

C. VIII. Ex Concilio Tolletano c. 2.

C. IX. Seruus si latenter irrepserit ad sacerdotium, peculii amissione multetur.

C. X. Seruus clericus factus seruituti maneat obnoxius.

C. XI. De eodem.

C. XII. Nec ad religiosae uitae propositum, nec ad clericatus offitium sine dominorum consensu serui admittantur.

C. XIII. Ad libertatem perducantur mancipia Christiana a Iudeis conparata.

C. XIV. Offitia publica Iudeis non sunt committenda.

C. XV. In libertatem uendicentur serui, qui ab infidelitate ad fidem accedunt.

C. XVI. Idem Ianuario Caralitano Episcopo, libro III.

C. XVII. Item ex Concilio Tolletano XII. c. 9.

C. XVIII. Item ex Concilio Matisconensi I. c. 16.

C. XIX. De eodem.

C. XX.

C. XXI. De eodem.

C. XXII. Monasterii seruum abbati uel monacho non licet facere liberum.

C. XXIII. Si conuersationis probatae fuerit famulus ecclesiae, potest ordinari.

C. XXIV. Absque patroni consensu libertus non

DISTINCTIO LV.

C. I. Qui de monasterialibus disciplinis ad clericale munus accedit et de laicis, anteacta eius uita examinetur.

C. II. Annuae suspensioni subiaceat, qui preter canonum formam aliquem ordinat.

C. III. Non ordinentur penitentes, uel inscii litterarum.

C. IV. Qui semetipsum abscidit, non ordinetur.

C. V. Non producantur ad clerum, qui se ipsos abscidunt.

C. VI. Non est ordinandus, qui partem digiti sui uolens abscidit.

C. VII. Qui per languorem a medicis dissecatur, ad clerum ualet admitti.

C. VIII. Licite ordinetur episcopus, qui per hominum insidias eunuchizatur.

C. IX. Non excluduntur a clero, qui a medicis, uel a barbaris, uel a dominis suis exsecantur.

C. X. Non prohibetur a sacris ordinibus qui medicorum incisione claudus efficitur.

C. XI. Non prohibetur a clero, qui digitum casu sibi abscidit.

C. XII. Tempore sinceritatis dignitas accepta sequenti debilitate non amittatur.

C. XIII. Non sunt prestanda iura sacerdotii, cui oculus est erutus.

DISTINCTIO LVI.

C. I. Filii presbiterorum a sacris ordinibus remouentur.

C. II. Unde Damasus Papa scribit:

C. III. Vicia parentum filiis non inputentur.

C. IV. De eodem.

C. V. Non parentum, sed propria culpa quemque condempnat.

C. VI. Iniquitates parentum filiis obesse non possunt.

C. VII. Non aliena culpa, sed propria aliquem ab eo, quo fungitur, deicit gradu.

C. VIII. Ex adulterio natus a sacerdotio non prohibetur.

C. IX. A populo Dei non separat aliquem materna condicio, sed propria culpa.

C. X. Vicia parentum etiam ad posteros transeunt.

C. XI. Si religiosi inuenti fuerint filii sacerdotum,

C. XII. De eodem.

C. XIII. Filii sacerdotum non prohibentur ab episcopatu, si ceterae uirtutes in eis inueniantur.

C. XIV. De eodem.

DISTINCTIO LVII.

C. I. Non ordinetur presbiter, qui in egritudine constitutus baptizatur.

DISTINCTIO LVIII.

C. I. Monachus non ordinetur clericus, nisi uoluntate abbatis episcopo fuerit oblatus.

C. II. De eodem.

DISTINCTIO LIX.

C. I. Non aspiret ad summum sacerdotium qui ecclesiasticis disciplinis non est inbutus.

C. II. Ad sacerdotale offitium nullus, nisi per singulos

C. III. Cuiuslibet meriti laicus ad summum non aspiret sacerdotium.

C. IV. Non aspiret ad summum sacerdotium qui ecclesiasticis non est inbutus disciplinis.

DISTINCTIO LX.

C. I. Archipresbiter, uel decanus, aut archidiaconus non nisi presbiter aut diaconus ordinetur.

C. II. Nullus in prepositum, uel archiepiscopum, uel archipresbiterum, uel archidiaconum nisi presbiter, uel diaconus ordinetur.

C. III. De eodem.

C. IV. Non eligatur in episcopum nisi in sacris ordinibus constitutus.

DISTINCTIO LXI.

C. I. Sacerdotes ex laicis non sunt ordinandi.

C. II. De eodem.

[C. III. Idem eodem loco continenter.]

C. IV. De eodem.

C. V. De eodem.

C. VI. Non sunt eligendi ad episcopatum, nisi quos probabilis uita commendat.

C. VII. De eodem.

C. VIII. Rudibus et inperitis gubernacula ecclesiae non sunt committenda.

[C. IX.] Unde idem Ambrosius in epistola [LXXXII.]

C. X. Scolasticus ex foro aut ex administratione potest postulari episcopus.

C. XI. Electio episcopi debet fieri cum solempnitate decreti omnium subscriptionibus roborati.

C. XII. Extranei emeritis in suis ecclesiis non preponantur.

C. XIII. De eodem.

C. XIV.

C. XV. De eodem.

C. XVI. De eodem.

C. XVII. De eodem.

C. XVIII. Qui in episcopum eligitur, non sit reus criminum, que sacra lex morte punit.

C. XIX. Non patiatur a quoquam presumi de rebus

DISTINCTIO LXII.

C. I. Non sunt habendi inter episcopos, qui nec a clericis eliguntur, nec a plebibus expetuntur.

C. III. Non consecretur in episcopum nisi canonice electus.

DISTINCTIO LXIII.

C. I. Laici electioni pontificum se ipsos non inserant.

C. II. De eodem.

C. III. Electioni episcoporum inperator interesse non debet.

C. IV. Apostolica auctoritate, non regio fauore episcopus est eligendus.

C. V. Non recipiatur a conprouincialibus qui regia ordinatione episcopale culmen adipiscitur.

C. VI. De eodem.

C. VII. Irrita sit electio episcopi aut presbiteri a principibus facta.

C. VIII. Non eligantur a populo, qui sunt promouendi ad clerum.

C. IX. Voluntas principis in ordinatione pontificis desideratur.

C. X. Clerus et populus pontificis electioni intersit.

C. XI. In electione episcopi populus debet adesse.

C. XII. De eodem.

C. XIII. De eodem.

C. XIV. De eodem.

C. XV. Sacra principis ordinandis est necessaria.

C. XVI. Papa rogat Augustos, ut Reatinam ecclesiam cuidam electo dignentur concedere.

C. XVII. Regis precepto ab Apostolico Colonus Reatinae ecclesiae ordinatur episcopus.

C. XVIII. Inperatoris epistola in electionis confirmatione

C. XIX. Clericorum et ciuium uoluntate metropolitanus est ordinandus.

C. XX. Cum clero et populo archipresbiteri fiat electio.

C. XXI. Electus in Romanum pontificem non ordinetur, nisi eius decretum inperatori primum representetur.

C. XXII. Inperator ius habet eligendi pontificem.

C. XXIII. Electio Romani Pontificis ad ius pertinet

C. XXIV. Precepto principum Maximo remittitur, quod absque apostolica auctoritate ordinatur.

C. XXV. In episcoporum electione principis desideratur assensus.

C. XXVI. Plebis non est eligere, sed electioni consentire.

C. XXVII. De eodem.

C. XXVIII. Presentibus legatis inperatoris ordinetur pontifex Romanus.

C. XXIX. Inconsultis legatis inperatoris Adrianus [II.] ad pontificatum eligitur.

C. XXX. Romani pontificis electio a Lodoico Romanis conceditur.

C. XXXI. Electio et consecratio Romani Pontificis non

C. XXXII. Ab inperatore uel nunciis eius electioni Romani Pontificis nullum generetur obstaculum.

C. XXXIII. Iuramentum Ottonis, quod fecit domino Papae Iohanni.

C. XXXIV. Liberum sit clero et populo de propria diocesi episcopum eligere.

C. XXXV. Absque religiosorum uirorum consilio canonici maioris ecclesiae episcopum non eligant.

C. XXXVI. Cum uota eligentium in duas se diuiserint partes, quis sit preferendus alteri.

DISTINCTIO LXIV.

C. I. Ab omnibus conprouincialibus episcopi ordinentur.

C. II. De eodem.

C. III. Ex Concilio Arausicano I. c. 21.

C. IV. Ceteris assentientibus cum tribus conprouincialibus ordinetur episcopus.

C. V. Non ordinetur episcopus extra conscientiam metropolitani.

C. VI. Episcopi a suo metropolitano, et ipse ab eisdem consecretur.

C. VII. De eodem.

C. VIII. Non erit episcopus, qui preter metropolitani conscientiam fuerit ordinatus.

DISTINCTIO LXV.

C. I. Si ceteris consentientibus ordinationi episcoporum duo

C. II. De eodem.

C. III. De eodem.

C. IV. Absque primatis consensu metropolitanus episcopum non ordinet.

C. V. De eodem.

C. VI. Unicuique ecclesiae proprius honor seruetur.

C. VII. De eodem.

C. VIII. De eodem.

C. IX. Si unus tantum in prouincia remanserit episcopus, ad consecrationem episcopi de uicina prouincia episcopi conuocentur.

DISTINCTIO LXVI.

C. I. Ab omnibus suffraganeis episcopis archiepiscopus ordinetur.

[C. II.]

DISTINCTIO LXVII.

C. I. Sacerdotes ab uno possunt ordinari episcopo.

C. II. De eodem.

DISTINCTIO LXVIII.

C. I. Semel consecratus iterum consecrari non debet.

C. II. De presbiteris, qui ordinantur ab eis, quos constat non fuisse episcopos.

C. III. Non debet iterum consecrari ecclesia semel consecrata.

C. IV. In quibus corepiscopi ab episcopis differant.

C. V. Ordo corepiscoporum a sacra sede reprobatur.

C. VI. Apostolorum in ecclesia locum tenent episcopi.

DISTINCTIO LXIX.

C. I. Abbates, quibus ab episcopis manus inponitur, aliquos tonsurare possunt.

C. II. Non exorcizent qui ab episcopo prouecti non sunt.

DISTINCTIO LXX.

C. I. Nullus est absolute ordinandus.

C. II. Irrita sit ordinatio sine titulo facta.

DISTINCTIO LXXI.

C. I. Clerici ab episcopo alterius ciuitatis non ordinentur.

C. II. De eodem.

C. III. Qui sine episcopi sui consensu ordinatur, irrita sit eius ordinatio.

C. IV. Clericus unius ecclesiae in alia non ordinetur.

C. V. Apostolica permissione unius ecclesiae clericus in altera ualet ordinari.

C. VI. Sine litteris sui episcopi in aliqua ecclesia clericus non suscipiatur.

C. VII. Sine litteris commendaticiis extra suam ecclesiam clericus non ministret.

C. VIII. De eodem.

C. IX. Absque formata clerici peregrini non suscipiantur.

DISTINCTIO LXXII.

C. I. Nisi eodem petente, nulli dimissoriae litterae prestentur.

C. II. De eodem.

C. III. In una ecclesia ordinatus in alia non suscipiatur.

DISTINCTIO LXXIII.

C. I. Exemplar formatae epistolae, que in Nicena

C. II. Incipit epistola formata a CCCXVIII. Episcopis et ab Attico Constantinopolitanae urbis Episcopo edita:

DISTINCTIO LXXIV.

C. I. Annuae suspensioni subiaceat episcopus, qui inuitum

C. II. Nullus promoueatur inuitus.

C. III. Qui ab episcopis suis promoueri contempnunt, a loco suo deiciantur.

C. IV. Item de eodem.

C. V. Posteriores prioribus episcopi non preponantur.

C. VI. In quo loco quis ordinatus est inuitus teneri non debet.

C. VII. Non est aliquis inuitus ad episcopatum pertrahendus.

C. VIII. De eodem.

C. IX. Cum maiores ordinari contempserint, de minoribus

DISTINCTIO LXXV.

C. I. Ordinationes episcoporum qua hora fieri debeant.

C. II. Ultra tres menses non differatur episcoporum ordinatio.

C. III. Presbiteri et Leuitae qua hora ordinentur.

C. IV. De eodem.

C. V. Quare die dominico sacerdotum ordinationes celebrentur.

C. VI. De eodem.

C. VII. De temporibus ordinationis.

DISTINCTIO LXXVI.

C. I. Quibus temporibus ieiunium celebrentur.

C. II. De eodem.

C. III. De eodem.

C. IV. De eodem.

C. V. De eodem.

C. VI. De eodem.

C. VII. Quare in supradictis mensibus ieiunia lex inperauit.

[C. VIII.]

[C. IX.]

[C. X.]

[C. XI.]

C. XII. Sabato magno post horam baptismatis episcopus ualet ordinari.

DISTINCTIO LXXVII.

C. I. Non nisi per distinctos gradus quisquam ad sacerdotium aspiret.

C. II. Que interualla temporis in singulis gradibus sint obseruanda.

C. III. De eodem.

C. IV. De eodem.

C. V. De eodem.

C. VI. Minoribus XXV. annis leuitica non prestetur benedictio.

C. VII. De eodem.

C. VIII. Per que interualla temporum ordinetur qui de monachis in clericatum eligitur.

[C. IX.]

DISTINCTIO LXXVIII.

C. I. Ante XXX. annos presbiter non ordinetur.

C. II. De eodem.

C. III. Non est ordinandus sacerdos, nisi longo probatus examine.

C. IV. Ante XXX. annos presbiter non ordinetur.

C. V. Necessitate cogente XXV. annorum sacerdotes ordinentur.

DISTINCTIO LXXIX.

C. I. De eo qui sine concordi electione Cardinalium intronizatur.

C. II. Papa superstite, eo inconsulto de electione futuri Pontificis nemo audeat loqui.

C. III. In apostolatus culmen nisi ex Cardinalibus non promoueatur.

C. IV. De eodem.

C. V. Anathematizetur episcopus uel monachus uel laicus Romanam ecclesiam inuadens, et in gradum filiorum eius prorumpens.

C. VI. Anathema sit, qui canonicae electioni Romani pontificis contradicere presumpserit.

C. VII. Nullius episcopi fiat electio, nisi post diem tercium depositionis alterius.

C. VIII. Si temeritate concertantium duo fuerint ordinati.

C. IX. De eo, qui pecunia uel populari tumultu, non canonica electione ordinatur.

C. X. Si Papa de electione sui successoris decernere non poterit.

C. XI. Summorum sacerdotum eiectionem sibi Dominus reseruauit.

DISTINCTIO LXXX.

C. I. In quibus locis primates uel patriarchae debeant ordinari.

C. II. De eodem.

C. III. De eodem.

C. IV. De eodem.

C. V. De eodem.

C. VI. Episcopales sedes non longo interuallo a se disiungi debent.

DISTINCTIO LXXXI.

C. I. Sine crimine id est sine graui peccato debet esse qui ordinatur episcopus.

C. II. Monitoris personam recte non suscipit, qui uerbis, non operibus docet.

C. III. Careat ordine, quem prestat, qui indignum sublimare non metuit.

C. IV. Non recipit ordo ecclesiasticus, qui in examinatione, uel postea confessus ordinatur.

C. V. Lapsi, per ignorantiam aut contemptu ordinantium tonsorati, deiciantur.

C. VI. Alienus fiat a ministerio, qui illud uiuendo illicite polluit.

C. VII. Cuilibet ab ordine deponendo episcopi prouidentia locus penitenciae deputetur.

C. VIII. Retrudantur in monasterio presbiteri, qui penitenciam agere contempnunt.

C. IX. Mutatio loci ualet conuersis ad penitenciam.

C. X. Clericus adulterasse conuictus uel confessus in monasterio retrudatur.

C. XI. De eodem.

C. XII. In crimine captus presbiter uel diaconus deponatur, sed communione non priuetur.

C. XIII. De eodem.

C. XIV. De eodem.

C. XV. Non ingrediantur ecclesias presbiteri, diaconi, subdiaconi, qui in fornicationis crimine iacent.

C. XVI. Offitio et beneficio priuetur episcopus, presbiter, diaconus uxorem suscipiens, uel susceptam retinens.

C. XVII. De eodem.

C. XVIII. De eodem.

C. XIX. De eodem.

C. XX. Clericus matronarum domicilia frequentans deponatur.

C. XXI. De eodem.

C. XXII. De eodem.

C. XXIII. Simul cum mulieribus sacerdotes habitare non licet.

C. XXIV. De eodem.

C. XXV. De eodem.

C. XXVI. De eodem.

C. XXVII. De eodem.

C. XXVIII. De eodem.

C. XXIX. De eodem.

C. XXX. Venundentur ab episcopo que appetunt illicita clericorum consortia.

C. XXXI. Non habitent cum clericis, nisi quas necessitudo excusat.

C. XXXII. Nisi maiorum iussione ad feminarum domicilia clerici non accedant.

C. XXXIII. Episcopi prouideant, ne occasione temporalium clericorum familiaritatibus uirgines socientur.

[C. XXXIV.]

DISTINCTIO LXXXII.

C. I. De eodem.

C. II. Qui uoluptatem offitio preposuerit, modis omnibus submoueatur.

C. III. De eodem.

[C. IV.]

C. V. Que penitentia sit inponenda sacerdoti, qui de fornicatione conuictus fuerit.

DISTINCTIO LXXXIII.

C. I. Suspendatur ab offitio, clericorum suorum fornicationi consentiens episcopus.

C. II. Maxime ecclesiam ledit sub nomine sanctitatis delinquens.

C. III. Qui non resistit errori, consentit.

C. IV. Non prodest suo errore non pollui, qui alieno consentit.

C. V. Qui non occurrit, consentit.

C. VI. Miserrimus est episcopus, qui malorum gloriatur laudibus.

DISTINCTIO LXXXIV.

C. I. Corripiatur episcopus, qui circa offitium suum negligens extiterit.

C. II. De eodem.

C. III. Qui sacramentis diuinis deseruiunt continentiam in omnibus seruent.

C. IV. De eodem.

C. V. Laica sit tantum communione contentus clericus, uiduam aut secundam ducens uxorem.

C. VI. Presbiteri seniores dicuntur, non tam etate, quam sapientia.

DISTINCTIO LXXXV.

C. I. Hospitalitatem nesciens non fiat episcopus.

DISTINCTIO LXXXVI.

C. I. Negligentiae rectorum inputantur culpae inferiorum.

C. II. Homines sunt diligendi, peccata odio habenda.

C. III. Qui negligit emendare quod ualet, facientis culpam habet.

C. IV. Veniam a subditis non petat qui in corripiendo modum excedit.

C. V. Sacram scripturam, non grammaticam debet episcopus exponere.

C. VI. Sine liberalitate inane portatur nomen episcopi.

C. VII. Inmane peccatum est res suas istrionibus donare.

C. VIII. Grauiter delinquunt qui uenatoribus aliquid donant.

[C. IX.]

[C. X.]

[C. XI.]

[C. XII.]

[C. XIII.]

C. XIV. Que sint in liberalitate seruanda.

[C. XV.]

[C. XVI].

[C. XVII.]

[C. XVIII.]

[C. XIX.]

[C. XX.]

[C. XXI.]

[C. XXII.]

C. XXIII. Ad uindictam facilis episcopus esse non debet.

C. XXIV. De quodam episcopo, qui ante missarum solempnia, die dominico ad exarandam messem cuiusdam profectus est.

C. XXV. Non liceat episcopo propriis manibus aliquem cedere.

C. XXVI. Qui connumerantur in clero, turpibus non deseruiant lucris.

DISTINCTIO LXXXVII.

C. I. Inplorantibus patrocinium ecclesiae episcopi debent adesse.

C. II. De eodem.

C. III. De eodem.

C. IV. De eodem.

C. V. Tueatur ecclesia, quos in sui defensione suscepit.

C. VI. Confugientes ad ecclesiam extrahere non licet.

C. VII. In libertate ecclesia tueatur libertos.

C. VIII. A sacerdotibus defendantur liberti, qui in seruitutem reuocantur.

C. IX. Expositos defendat ecclesia, si quis eorum calumpniator extiterit.

DISTINCTIO LXXXVIII.

C. I. De eodem.

C. II. De eodem.

C. III. In sacris ordinibus constituti, seculares curas assumere non debent.

C. IV. Episcopus secularibus causis non debet occupari.

C. V. Testamentorum tuicionem et curam familiaris rei episcopus non suscipiat.

[C. VI.]

[C. VII.].

C. VIII. Ratiociniorum causas clericus non debet assumere.

C. IX. Fugiendus est clericus negotiator.

C. X. Clerico negotiari non licet.

C. XI. De eodem.

C. XII. De eodem.

C. XIII. De eodem.

C. XIV. Nomine sacerdotis careat, qui Dei ministros a suis euocat offitiis.

DISTINCTIO LXXXIX.

C. I. Uni personae duo non committantur offitia.

C. II. Quilibet episcopus uicedominum et yconomum habeat.

C. III. Quid sit offitium uicedomini.

C. IV. De eodem.

C. V. Secularibus uiris res ecclesiasticae non committantur.

C. VI. Ecclesiastica episcopus non committat offitia propinquis uel fauore coniunctis.

C. VII. Graduum et ordinum distributio ecclesiasticam unitatem conseruat.

DISTINCTIO XC.

C. I. Clerici discordantes reuocentur ad concordiam uel deiciantur ad concordiam.

C. II. Dissidentium fratrum oblationes in ecclesia non recipiantur.

C. III. Extra ecclesiam esse probatur, qui pacem cum proximo non habet.

C. IV. Murmurantes a fratrum unitate alieni efficiantur.

C. V. Corripiantur, qui rixas et contenciones amant.

C. VI. Dissidentes episcopi ad concordiam redire cogantur.

C. VII. De eodem.

C. VIII. Non recipiantur dona eorum, qui pauperes obprimunt.

C. IX. A cetu alienentur fidelium, qui ad concordiam redire contempnunt.

C. X. Inediis maceretur acerrimis, qui fratri suo reconciliari non uult.

C. XI. Episcopi ad pacem firmiter tenendam uicissim sibi consilium et auxilium prestent.

C. XII. Pellendi sunt a communione fidelium, qui sibi inuicem reconciliari nolunt.

DISTINCTIO XCI.

C. I. Corripiantur clerici, qui offitiis matutinis uel uespertinis se subtrahunt.

C. II. De eodem.

C. III. Sine offitii detrimento artificiolo sibi clericus necessaria querat.

C. IV. De eodem.

C. V. De eodem.

DISTINCTIO XCII.

C. I. Corde, non uoce Deum laudare debemus.

C. II. Cantandi offitium sibi diacones non usurpent.

C. III. Qui ab episcopo non ordinantur, in pulpito non psallant uel legant.

C. IV. Sacerdotis tantum offitium gerat episcopus, quem sua parrochia non recipit.

C. V. De episcopo ordinato, quem sua parrochia non recipit.

C. VI. A sua parrochia non recepti aliis molestiam non inferant.

C. VII. Communione priuetur episcopus, qui ecclesiam sibi commissam adire neglexerit.

C. VIII. Sine consilio integri ordinis uacantem ecclesiam episcopus non adeat.

C. IX. Excommunicetur clericus, qui ab episcopo commonitus

DISTINCTIO XCIII.

C. I. Cui pro actibus prauis Apostolicus inimicatur, communicare non debemus.

C. II. A nullo debet suscipi, quem Romana repellit ecclesia.

C. III. Non est in ecclesia, qui cathedram Petri non sequitur.

C. IV. Singulis annis apostolorum limina uisitent episcopi, qui apostolicae ordinationi subiacent.

C. V. Maioribus minores obedientiam exhibeant.

C. VI. Quid sit diaconorum offitium.

[C. VII.]

C. VIII. Non sunt habendi clerici, qui episcopali non gubernantur prouidentia.

[C. IX.]

C. X. In Deum scandalizantur, qui suo non obediunt episcopo.

C. XI. Septem debent esse diaconi in unaquaque ciuitate.

C. XII. De eodem.

C. XIII. Nichil eorum, que sunt decreta primis ordinibus, uendicent sibi diaconi.

C. XIV. Inferiores presbiteris se diaconi cognoscant.

C. XV. Diaconus honorem exhibeat presbitero, et ipse ab inferioribus honoretur

C. XVI. Calicem benedicere et panem dare diacono non licet.

C. XVII. Sicut episcopis, ita et presbiteris diaconi ministrent.

[C. XIX.]

C. XX. Diacones presbiteros se superiores cognoscant.

C. XXI. Absque apostolica licentia compagis diacones uti minime presumant.

C. XXII. Mapulis clerici sine apostolici licentia uti non debent.

C. XXIII. Sicut in ministerio, ita in dispensatione sine diaconibus episcopus non uiuat.

C. XXIV. Diacones presbiteris debent subesse.

C. XXV. De eodem.

C. XXVI. Diaconus sacerdotibus non preferatur, nisi locum metropolitani sui obtineat.

DISTINCTIO XCIV.

C. I. Etiam subdiacono uices suas committit apostolica ecclesia.

C. II. Excommunicetur, qui legatum sedis apostolicae inpedire temptauerit.

C. III. Archidiaconi super presbiteros dominacionem non exerceant.

DISTINCTIO XCV.

C. I. Ubi episcopi desunt, baptizatos in frontibus presbiteri crismate tangant.

C. II. Presbiteri ultra suum modum contendere non presumant.

C. III. Oleo sanctificato non prohibentur episcopus tangere infirmos.

C. IV. Crisma singulis annis a proprio petatur episcopo.

C. V. Presbiter idem est qui et episcopus ac sola consuetudine presbiteris episcopi presunt.

C. VI. Coram episcopis presbiteris docere licet.

C. VII. Episcopi et clerici inuicem sibi honorem exhibeant.

C. VIII. Presbiteri episcopos non precedant, sed comitentur uel subsequantur.

C. IX. Episcopus non dominum, sed collegam se presbiterorum cognoscat.

[C. X.]

C. XI. Sine precepto episcopi presbiter non signet infantes.

C. XII. De eodem.

DISTINCTIO XCVI.

C. I. De rebus ecclesiasticis disponendis laicis nulla facultas relinquitur.

C. II. Inperatores ad fidem confirmandam, non potenciam

[C. III.]

C. IV. Sinodali conuentui inperatores interesse non conuenit, nisi ubi de fide agitur.

C. V. De presulibus diuinarum rerum, qui humanis rebus presunt iudicare non possunt.

C. VI. Nec inperator iura Pontificis, nec Pontifex iura regia usurpet.

C. VII. A seculari potestate Pontifex prorsus nec solui nec ligari ualet.

C. VIII. Facta Pontificum inperator iudicare non debet.

C. IX. Regum et principum patres et magistri sacerdotes censentur.

C. X. Auctoritas sacra Pontificum et regalis potestas huius mundi gubernacula regit.

C. XI. Inperatores debent Pontificibus subesse, non preesse.

C. XII. De eodem.

C. XIII. De eodem.

C. XIV. De eodem.

C. XVI. Ecclesias restaurare contritas, non pontifices persequi boni principis est.

DISTINCTIO XCVII.

C. I. Epistola Bonifatii ad Honorium Augustum.

C. II. Rescriptum Honorii ad Bonifatium Papam.

C. III. Romana non consueuit ecclesia sine signatis apicibus legationem undecumque suscipere.

DISTINCTIO XCVIII.

C. I. Nisi quinque episcoporum litteris designatum, transmarinum

C. II. De eodem.

C. III. De eodem.

C. IV. Non sunt promouendi ad clerum, qui inperegre

DISTINCTIO XCIX.

C. I. Que obedientia sit exhibenda primatibus.

C. II. Non uocentur primates, nisi qui primas sedes tenent.

C. III. Princeps summus sacerdotum non appelletur primae sedis episcopus.

C. IV. Nec etiam Romanus Pontifex uniuersalis est appellandus.

C. V. De eodem.

DISTINCTIO C.

C. I. Infra tres menses fidem suam exponere et pallium postulare a Romana ecclesia quisque metropolitanus studeat.

C. II. Honor pallii non detur nisi meritis exigentibus et fortiter postulanti.

C. III. De eodem.

C. IV. Nisi post consuetam fidei professionem pallium dari non debet.

C. V. Qui pallium desiderat accipere, prius illicita a se amouere promittat.

C. VI. Nonnisi ad missarum solempnia archiepiscopo uti pallio licet.

C. VII. De eodem.

C. VIII. De eodem.

C. IX. De eodem.

C. X. Usus pallii conceditur, et antiqua priuilegia innouantur.

C. XI. De eodem.

DISTINCTIO CI.

C. I. Duo metropolitani in una eademque prouincia esse



Continúa en: https://teologocanonista2017.blogspot.com/2017/01/concordia-discordantium-canonum-ii.html